Standaard model
Ikbenfrits controleerde ruim 350 koopovereenkomsten van hypotheken die in 2019 werden afgesloten. Bij 74% van deze aanvragen werd hetzelfde model gebruikt. In een toelichting op het model zegt de NVM dat het model uitgaat van een standaardsituatie, waarbij het op specifieke omstandigheden kan worden aangepast. Het model kan dus in bijna alle situaties worden gebruikt. Het is overigens niet verplicht om het model te gebruiken, benadrukt de NVM. Partijen mogen afwijken van de standaard koopovereenkomst.
Bij ruim 15% van de overeenkomsten gebeurt dit dan ook. Het grootste deel van deze contracten wordt door de notaris opgesteld, bij zo’n 4% van de overeenkomsten heeft de makelaar het document zelf gemaakt. Het verschil zit ‘m volgens Amsterdamse makelaar Michael Wielinga in waar mensen een huis kopen. “In Amsterdam is het bijvoorbeeld standaard dat je naar de notaris gaat, ook voor de koopakte” zegt Wielinga. Sommige notarissen gebruiken het model, maar anderen gebruiken een modelcontract dat ze zelf op hebben gesteld. In andere plaatsen kan het zijn dat de makelaar verantwoordelijk is voor het contract.
Andere gevallen
Bij de overige gevallen waarbij het model niet wordt gehanteerd, zo’n 11%, gaat het om een hypotheek voor een nieuwbouwwoning. De reden hiervoor is dat er bij nieuwbouw net even iets meer komt kijken dan alleen een koopcontract. Omdat het huis dat je koopt vaak nog niet af is, of nog helemaal gebouwd moet worden, wordt er gebruik gemaakt van een koop-/aannemingsovereenkomst. Hierin kom je twee dingen overeen: je koopt de grond waar het huis komt te staan en je maakt afspraken met de aannemer die het huis gaat bouwen. Het model dekt deze situaties niet. Vaak wordt het contract opgesteld door de aannemer (de aannemingsovereenkomst), of is het een combinatie van twee contracten: de koopovereenkomst - opgesteld door de notaris of aannemer - en de aannemingsovereenkomst, die is opgesteld door de aannemer.
Bij de gevallen waar het model wel werd gebruikt, werd bij de meeste gecontroleerde overeenkomsten de nieuwste versie van het model (dat eens in de zoveel tijd wordt geupdate) gebruikt. Een aantal keren werd het model uit 2014 gebruikt. De meest opvallende uitschieter was een model koopcontract uit 2007 dat nog steeds wordt gebruikt door een makelaarskantoor in Best.