Jaar van de oversluiter
Het aantal oversluiters in 2018 was bijna 30% hoger dan in 2017. Het Hypotheken Data Netwerk (HDN) noemde 2018 zelfs ‘Het jaar van de oversluiter’. Uit onderzoek van Ikbenfrits.nl onder 50.282 hypotheken blijkt dat gemiddeld 40% van de mensen met een hypotheek in 2018 kon besparen op hypotheeklasten. Het gaat hier om een gemiddelde besparing van 16.557 euro over 20 jaar, al gauw bijna 830 euro per jaar.
Groei van 30%
Redenen voor de toename van het aantal oversluiters zijn onder andere de lage stand van de hypotheekrente en het groeiende aantal hypotheek aanbieders op de markt. Veel mensen bij traditionele banken kunnen hierdoor een lagere rente krijgen dan op het moment dat zij een huis kochten. In 2017 was het aantal oversluiters niet alleen lager, ook was de gemiddelde besparing kleiner dan in 2018. Waar in 2018 40% van de mensen kon besparen, was dit in 2017 nog 35%. Alle oversluiters in 2017 bespaarden samen zo'n 44 miljoen euro. In 2018 was dit een kleine 20 miljoen meer: 62,7 miljoen euro.
En in 2019?
In Nederland hebben ongeveer 3,7 miljoen mensen een koophuis met een hypotheek. Van alle mensen die nu een hypotheek hebben, kan dus nog zo'n 40% besparen op hun maandlasten. Dat zijn een kleine anderhalf miljoen huisbezitters.
Nederlanders kunnen in 2019 miljarden besparen
Helaas kan ik niet in de toekomst kijken, waardoor het heel moeilijk is om te voorspellen hoe de hypotheekrente zich gaat ontwikkelen, maar door autoriteiten op dit gebied wordt verwacht dat deze tot het einde van dit jaar niet veel zal stijgen. Als iedereen die zou kunnen besparen dit jaar zijn hypotheek oversluit, en de gemiddelde besparing wijkt niet veel af van die in 2018, zou dat betekenen dat Nederland in 2019 meer dan 1,2 miljard euro zou kunnen besparen. De totale besparing, over een periode van 20 jaar, is een kleine 25 miljard euro.
Besparen?
Veel mensen denken dat een lagere rentestand automatisch een grotere besparing betekent. Dat klinkt logisch, maar het klopt niet helemaal. Door oversluiten bespaar je geld omdat je minder rente gaat betalen (rentevoordeel), maar oversluiten kost ook geld (oversluitkosten). Wanneer het rentevoordeel hoger is dan de oversluitkosten kun je besparen, simpel. In de afbeelding hieronder zie je hoe rentevoordeel, de oversluitkosten en de uiteindelijke besparing veranderden tussen 2017 en 2018.
1. Alle genoemde bedragen zijn netto, dus na fiscale voordelen.
2. Oversluitkosten bestaan uit de oversluitboete, advieskosten, taxatiekosten, notariskosten en de kosten van het meefinancieren van de gemaakte kosten.
Rentevoordeel
Het rentevoordeel is het bedrag aan rente dat je kunt besparen door over te sluiten. Dit is het verschil tussen jouw huidige bank, en de goedkoopste aanbieder op de markt. Nieuwe partijen bieden vaak een lagere rente dan de grote, traditionele banken. Hoe groter het verschil tussen jouw huidige bank en de goedkoopste, des te groter wordt de besparing.
Concurrentie
In 2018 zijn er een hoop nieuwe hypotheekverstrekkers bij gekomen. Er zijn nu maar liefst 34 partijen waar je jouw hypotheek kan afsluiten. Meer partijen betekent meer concurrentie, wat een groter rentevoordeel als gevolg heeft.
Oversluitkosten
Als je jouw hypotheek oversluit betaal je een boete aan de bank waar je weggaat. Omdat je overstapt loopt je huidige bank de hoge rente die jij betaalt mis, en zullen ze het geld aan een nieuwe klant moeten uitlenen. Om de boete te berekenen kijkt de bank naar het verschil tussen wat jij betaalt, en wat die nieuwe klant betaalt. Hoe hoger de rente dus is, die jouw huidige bank rekent aan nieuwe klanten, hoe lager de boete. De meeste Nederlanders zitten nog steeds met hun hypotheek bij de traditionele banken. Als daar de rentes stijgen, zal de gemiddelde boete dus dalen.
Na dit jaar wordt besparen moeilijker
De grote stijging van het aantal oversluiters kan door de historisch lage hypotheekrente dit jaar nog doorzetten. Wel kan 2019 het laatste jaar zijn waarin zoveel mensen kunnen besparen. Daar zijn een aantal redenen voor.
Hypotheekrenteaftrek
Vanaf 2020 wordt de versnelde afbouw van de hypotheekrenteaftrek in gang gezet. Hypotheekrenteaftrek bleek een stuk voordeliger te zijn voor hogere inkomens dan voor inkomens in een lagere schijf. Sinds 2014 wordt daarom, om het voordeel gelijk te trekken, de hypotheekrente met 0,5% per jaar verlaagd: de zogenaamde tariefcorrectie. Vanaf 2020 wordt dit echter 3% per jaar, zodat het streeftarief van 37% al in 2023 is bereikt in plaats van 2042. Hierdoor kun je alleen dit jaar nog tegen de hoge percentages de oversluitkosten aftrekken van de belasting.
Opkoopprogramma
De stand van de hypotheekrente is, zoals eerder gezegd, een van de oorzaken van de grote potentiële besparing. De rente is nu namelijk al een poos historisch laag. Dit komt onder andere door de Europese Centrale Bank (ECB), die de rente kunstmatig laag heeft gehouden om de economie te stimuleren. Dit werd gedaan door het opkopen van staatsleningen. In 2019 is dit zogenaamde ‘opkoopprogramma’ beëindigd. De rentes zullen hierdoor hoogstwaarschijnlijk weer omhoog gaan.